Şeytan,
ya da Cəhənnəmin şəhərində playback…
(Poema)
0. Sükutun intro-su
Salam, dünya.
Zibilxanada unudulmuş təkcə banan qabığı deyil.
Burda ruhlar da çürüyür.
Burda gecələr
divar boyu sürünən kölgələr
öz Facebook statuslarını oxuyur
və like gözləyir.
Əvvəlcə səni susdururlar –
sonra danışmaq istəyəndə,
səsi ucaltmaq istəyəndə
sən özün də unutmuş olursan:
səsi necə çıxarırdın.
Bu şəhərdə
ağlamağa icazə yoxdur –
amma əvəzində çoxlu fast food var.
1. Şəhər 101
Burda yaşamaq –
sanki beton döşəmədə nəfəs almağa çalışmaq kimidir.
Panel evlər – qəfəs.
Qəfəsin içində səndən başqa min nəfər daha var,
hamısı bir-birindən xəbərsiz,
amma hərəsi bir tənhalıq simfoniyası çalır.
Metro – səbr təlimidir.
Avtobus – içində tərləyən yuxuların toplandığı kamera.
Lift – kiçik ölülər məbədi.
İnsanlar oturur, gülür, qucaqlaşır, sevir,
amma içlərində zibil yeşikləri vurnuxur –
çünki sevgi burda hiss deyil,
algoritmdir.
2. Fürsət bir dilənçi kimidir
Fürsət – qapı arxasında gizlənib
zəng edən uşaq kimidir.
Açmasan – qaçacaq.
Açsan – içəri girəcək,
amma üst-başı palçıq içində,
və səndən yenə də nəsə umacaq.
Bəzilərinə fürsət doğulanda verilir –
gümüş qaşıqla,
yuxulu anaların yuxusunda.
Bizim payımıza isə
yağışda islanmış siqaret qutusu düşür –
içində bir dəst dua, bir dəst təhqir.
Tanrı bizi doğanda
qara markerlə “problemli” yazıb alnımıza.
3. Günümüzün norması
Bu şəhərdə “kasıb” olmaq
cinayətdir.
Əgər adidas şalvarın yırtılıbsa,
sənin də ruhun yırtılıb deməkdir.
Geyim mağazasında
alaram çalan sənin yoxsulluğundur.
Səhərdən axşama işləyirsən,
amma bu işləmək yox,
gündə bir az daha ölməkdir.
Minimum əmək haqqı –
maksimum alçaldılma.
Polis səni saxlayırsa,
“qorumaq” üçün deyil –
şəhərə uyğun olmadığın üçün.
Yaxşı telefonun yoxdursa,
sənə “yaxşı insan” demirlər.
4. İçimizdə boğulanlar
Hər birimizin içində
bir inqilab yatır.
Biri Stalin boyda,
biri Che Guevara döyməsi qədər.
Amma bu inqilablar heç vaxt oyanmır –
çünki hər səhər “yuxu” yerinə
faturalarla oyanırıq.
Sən iradə yığırsan,
düşünürsən: “Bəlkə, nəsə dəyişər…”
amma sonra
TV-də 4-cü dəfə təkrar verilən şouya baxıb
yenə unutmağa başlayırsan
hansı yolda itirdin özünü.
5. Şeytanın şüşəli ofisi
Əgər şeytan varsa –
o, cəhənnəmdə deyil,
şəhərin göydələnində,
20-ci mərtəbədə açıq ofis şəklində yaşayır.
O, kravatsız işləyən CEO-dur.
Ən çox paylaşım edən influencer.
Ən çox donate alan yalançı ilahidir.
Şeytan kimsə səni asmağa gəlməyəcək –
çünki o səni artıq çoxdan “işlədir”.
O səni hər ay sonu maaş günü
bir az daha məhv edir.
Bir az daha sürüyür zəncirini.
6. Biz kimik?
Biz kimik axı?
Ümidə like atanlar?
Depressiyanı story-də paylaşanlar?
Hər gün “yaxşıyam” deyə yalan danışanlar?
İçimizdə uçuruma bilet alan sərnişinlərik.
Hər gün “hə, bu gün dəyişəcəm!” deyib
sabah yenə eyni palçıqda batan,
İnanan, amma dua etməyən.
Sevən, amma toxunmayan.
Danışan, amma heç nə deməyən.
7. Qurtuluş yoxdur (və bu bəlkə də yaxşıdır!)
Qurtuluş?
Yoxdur, qardaş.
Çünki bu “oyun” səni xilas etmək üçün yox,
dişləmək üçün qurulub.
Təsəvvür et:
bir şüşə pivə,
bir park skamyası,
bir dost…
və hələ də içində kimsə deyir:
“bəlkə sabah daha yaxşı olar?”
Həmin səslə danışma –
o, reklamdan gəlib.
Sabah daha yaxşı olmayacaq.
Amma yenə də yazırsan, yaşayırsan, sevirsən…
bəlkə də inadla.
bəlkə də vecinə olmadığı üçün.
8. Final track: Playback bitdi
Playback bitdi.
Mikrofon sönüb.
İndi səhnə boş,
və sən tək qalmısan.
Sonda kəndiri öz əllərinlə
dəyişirsən sətirlərə –
çünki asılmaq da bir poetik akt ola bilər.
Amma unutma –
şeir ölmür.
Ona görə bu da son deyil.
Əgər sən burdasan,
demək bir fürsət hələ də qalıb:
nəfəs almaq.
və ya sadəcə
yazmağa davam etmək.
EPİLOQ
Həyat – yuxusu pozulmuş
bir şairin qaralamasıdır.
Biz – hər gün silinən sətirlərik.
Amma bəzən
bir kəlmə bəs edir:
“Dayan. Mən burdayam. Və yazıram.”
Ədalət Qarabulud
20.v.2022-ci il.
